Opowiadając o tragicznych losach Juranda ze Spychowa, któremu Krzyżacy zamordowali żonę, porwali córkę, a jego samego okrutnie okaleczyli, przenosi Sienkiewicz czytelnika w burzliwe czasy Jagiellonów, czasy rosnącego konfliktu między Polską i Zakonem. Powieść ubarwiają plastyczne sceny z życia dworskiego, opisy obyczajów rycerskich, bitew, pojedynków, a także niebanalny wątek miłosny. Jest tu także najwspanialszy obraz batalistyczny w naszej literaturze – zwycięstwo oręża polskiego pod Grunwaldem, które z właściwym sobie mistrzostwem odtworzył pisarz według Pamiętników Długosza.
Krzyżacy to ostatnia wielka powieść Sienkiewicza, zrodzona z niepokoju pisarza o losy narodu zagrożonego rosnącą potęgą Niemiec. Zaczęła ukazywać się w „Tygodniku Ilustrowanym” i kilku dziennikach dokładnie przed stu laty – od lutego 1897 roku, i drukowana była do marca 1900 roku. Wydanie książkowe powieści w roku 1900 uwieńczyło jubileusz dwudziestopięciolecia pracy pisarza.
Bestseller
– II miejsce (ponad 52 tys. sprzedanych egzemplarzy) na liście bestsellerów roku 1998 opublikowanej przez Notes Wydawniczy (w kategorii Literatura polska – klasyka)