Człowiek, który śpi

Georges Perec (1936-1982), pisarz francuski polsko-żydowskiego pochodzenia, uważany za jednego z najważniejszych pisarzy drugiej połowy XX wieku. W Polsce znany z powieści „Rzeczy” i „Życie – instrukcja obsługi” oraz z monograficznego numeru „Literatury na Świecie” (11-12/1995). Jego dzieło, z pozoru różnorodne, na które składają się powieści, sztuki, wiersze, eseje, a także filmy i zbiory krzyżówek, odznacza się niezwykłą spoistością. Perec potrafił pogodzić wątki ściśle autobiograficzne z dowolnie przyjętymi regułami formalnymi. Wydarzeniem stale w jego książkach obecnym była utrata rodziców, a zarazem utrata poczucia przynależności do kultury, która uległa zagładzie. Perec (podobnie jak Raymond Queneau i Italo Calvino) należał do eksperymentalnej Grupy OuLiPo (Warsztatu Literatury Potencjalnej).
Także „Człowiek, który śpi”, trzecia powieść Pereca, która spowodowała jego przyjęcie do OuLiPo, posiłkuje się autobiograficznym epizodem z życia pisarza. Jest zapisem – na wpół onirycznym, na wpół realistycznym – blisko rocznej depresji człowieka, który usuwa się na margines, zajmuje pozycję outsidera. Zapisem szczególnym, gdyż własne doświadczenie opowiada Perec cudzymi słowami, posługując się kryptocytatami z całej literatury światowej. Znajdziemy tu zdania z Melville’a, Kafki czy Joyce’a, z Dantego, Manna i Prousta. Na podstawie swojej powieści Georges Perec nakręcił w 1973 roku film, który odtwarza topografię paryskich wędrówek tytułowego bohatera.