Urodził się 5 listopada 1945 roku w Londynie. Studia ukończył na uniwersytecie w Cambridge. Regularnie pisuje do wielu dzienników i czasopism, w tym do New York Review of Books. Jest też wydawcą serii biografii klasycznych autorów literatury angielskiej, w której znajdują się m.in. utwory Samuela Johnsona, Daniela Defoe i Williama Godwina. Jest członkiem Królewskiego Towarzystwa Literatury i członkiem Akademii Brytyjskiej. W 2000 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersity of East Anglia w Norwich, a w 2001 r. mianowany Profesorem Studiów Biograficznych na tymże uniwersytecie.
Swoją pierwszą książkę – pracę biograficzną na temat poezji Percy Bysshe Shelleya wydał w 1974 roku i zdobył za nią Nagrodę im. Somerset Maughama. Jest autorem szeregu biografii poetów romantycznych; oprócz Shelleya interesował się szczególnie poezją Samuela Taylora Coleridge’a i jego zainteresowaniami naukowymi. Niemal wszystkie jego prace były nagradzane – „Wiek cudów” otrzymał w 2009 r. Nagrodę Royal Society dla książki popularnonaukowej i znalazło się na liście kandydatów do BBC Samuel Johnson Prize.
Richard Holmes podkreśla, że „biografia zawsze była i jest osobistą przygodą odkryć i poszukiwań, tropieniem natury z miłością i pełnym pasji zaciekawieniem”. Stwierdza też, że biografia, ze swoją główną zasadą emocjonalnego utożsamiania się z opisywaną postacią, jest „wybitnie romantyczną formą” gatunku literackiego. Biografia staje się obecnie „konkurentką powieści, stawia bowiem kwestie, wymagające największej wyobraźni. Podobnie jak powieść, aspiruje do roli sztuki. W twórczy sposób przekazuje historyczne życiorysy oraz historyczne badania naukowe. Ale jest także odpowiedzią na wezwanie. Nieżyjący już ludzie wzywają nas, wołają do nas z mrocznej przeszłości. Proszą, by ich wysłuchać, zapamiętać i zrozumieć”.
