Magdalena Grodzka-Gużkowska

Magdalena Grodzka-Gużkowska, córka Zygmunta Rusinka, posła na sejm II Rzeczypospolitej, późniejszego ministra w Rządzie Londyńskim. Miała czternaście lat, gdy wybuchła II wojna światowa. W styczniu 1940 roku zaczęła pracować w konspiracji (należała do Dywizji Podhalańskiej podległej Służbie Zwycięstwu Polski). Była łączniczką, kolportowała prasę podziemną, przeprowadzała przez granicę uciekinierów z kraju, prowadziła nasłuch radiowy, tłumacząc wiadomości BBC.

Po masowych aresztowaniach na Podhalu ukrywała się w Warszawie. Zdała podziemną maturę w maju 1942 roku i rozpoczęła studia medyczne na tajnym uniwersytecie. W tym czasie została agentką do zadań specjalnych w grupie dywersyjnej wykonującej wyroki polskich sądów podziemnych na zdrajcach i kolaborantach – 993/W (Referat Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Komendy Głównej ZWZ – AK). Z koleżankami z organizacji „Żegota” pomagała przetrwać wojnę ukrywającym się Żydom, ratowała żydowskie dzieci, przewoziła je w bezpieczne miejsca, organizowała pomoc medyczną i lekarstwa, dostarczała jedzenie i ubrania. Zatrzymana w ulicznej łapance, uciekła z transportu jadącego do Majdanka. Podczas powstania warszawskiego była łączniczką w komendzie AK, a potem walczyła w Batalionie „Kiliński”. Przeszła przez 6 obozów jenieckich, a po uwolnieniu przez Amerykanów została tłumaczką generała Pattona we Włoszech.

Po zakończeniu wojny wyjechała do Anglii, a następnie do Kanady. Wróciła do Polski na stałe w 1974 roku i zaczęła się zajmować dziećmi autystycznymi w Ośrodku Terapeutycznym dla Dzieci Upośledzonych przy Wydziale Psychologii UW. Później prowadziła poradnię dla dzieci autystycznych i ich rodzin w Instytucie Psychiatrii i Neurologii. Jej sukcesy w pracy zyskały uznanie – w 1985 roku jako jedyna specjalistka spoza Wielkiej Brytanii została zaproszona do udziału w londyńskim sympozjum na temat autyzmu. Swoje refleksje i doświadczenie w tym zakresie zawarła w książkach „Dziecko autystyczne. Dziennik terapeuty” i "Płacz bez łez". Jest także autorką niezwykłej autobiografii "Szczęściara".

We wrześniu 2007 roku otrzymała wyróżnienie "Zasłużony dla Warszawy".