Gdy tylko dźwięk jakiś zasłyszany dawniej lub zapach kiedyś odczuwany przypominają się naszej pamięci i zaczynają istnieć zarazem w teraźniejszości i w przyszłości, wówczas trwała i zwykle ukryta istota rzeczy natychmiast zostaje wyzwolona i nasze prawdziwe ja budzi się i ożywa w owej chwili.
Druga (po ) powieść z cyklu W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta.
Cykl ten, jeden z najsłynniejszych cyklów powieściowych, łączy subtelną analizę psychologiczną i obserwację życia epoki z rozważaniami estetyczno-filozoficznymi. Napisany przez znękanego chorobą astmatyka, który większość swego życia spędził w czterech ścianach własnego pokoju, był przełomem w rozwoju powieści XX wieku i raz na zawsze zmienił sposób pojmowania czasu w literaturze.
Kolejne powieści cyklu to: