O tym, że mój dziadek – Konrad Prószyński, znany także jako Kazimierz Promyk (takim pseudonimem literackim opatrywał swoje książki) – stworzył elementarz obrazkowy, wiedziałem z opowieści rodzinnych. Wiedziałem też, że założył, redagował i wydawał „Gazetę Świąteczną”. Pamiętam z dzieciństwa opowieści o tym, jak walczył z carską cenzurą, aby wolno mu było pisać o Polsce i jej historii zarówno w gazecie, jak i w corocznie wydawanym kalendarzu „Gość”.
Gdy biorę do ręki ulotkę z 1880 roku informującą o tym, że wkrótce ukaże się pierwszy numer „Gazety Świątecznej”, gdy przeglądam jej pierwsze numery, gdy widzę apele do czytelników, by zaprenumerowali gazetę, gdy czytam ogłoszenia księgarni wysyłkowej drukowane na ostatniej stronie egzemplarzy i innych książeczek – coś mnie łapie za serce i łza się w oku kręci. To, co przed kilkoma laty wydawało mi się nowe i odkrywcze, Promyk robił w tym samym celu i z wielkim powodzeniem ponad sto lat temu. Kiedy w 1878 roku Księgarnia Krajowa zaczęła działać jako wydawnictwo, zwykła księgarnia i księgarnia wysyłkowa, a na początku 1881 roku ukazał się drukiem pierwszy numer „Gazety Świątecznej”, Promyk docierał do swoich czytelników tak samo jak my dzisiaj. Prenumerator był wówczas „przedpłatnikiem”, redaktor naczelny – „pisarzem gazety”, wydawnictwo książkowe – „księgarnią nakładową”, księgarnia – „składem księgarskim”, i tylko wydawca – wydawcą.
Gorąco polecam książkę o Konradzie Prószyńskim tym wszystkim, którzy lubią opowieści o ciekawych ludziach i o ich wielkich dziełach.
Mieczysław Prószyński
Szczepan Lewicki urodził się w 1910 roku w Chybowie na Podlasiu. Ukończył gimnazjum w Drohiczynie, a następnie, w 1934 roku, wydział finansowo-ekonomiczny Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Do wybuchu wojny pracował w samorządzie powiatowym, od 1940 roku aż do emerytury – w spółdzielczości. W latach trzydziestych był korespondentem „Gazety Świątecznej”. Z fascynacji postacią i działalnością Konrada Prószyńskiego powstała niniejsza monografia.
