"Karfka La Fontaine’a" to prawdziwe opus magnum Melchiora Wańkowicza. Jest to ostatnie dzieło pisarza wydane za jego życia, o którym sam autor napisał, iż traktuje o sztuce pisania – ku wstępującym w szranki reportażu młodym adeptom dziennikarstwa. To dwutomowe dzieło jest dowcipną i erudycjną rozprawą o korzeniach oraz gatunkach wszelkiego pisarstwa, które wzięło się z najbardziej pierwotnej ludzkiej potrzeby opowiadania innym o swoich przeżyciach i uczuciach.
W "Karafce La Fontaine’a" Wańkowicz pokazuje poprzez wspomnienia, analizy, anegdoty, swoją życiową wielką pasję, jaką było pisarstwo oraz sama inżynieria procesu twórczego.
Kto marzy o własnej książce, o jej napisaniu, zwykle pochłania cudze książki. Droga, która wiedzie do sztuki pisania, zaczyna się więc od misteriów lektury. Od aktów żarliwego, narkotycznego czytelnictwa. (…) O przygodach, z jakich wtedy składa się życie człowieka piszącego, opowiada właśnie dzieło Melchiora Wańkowicza. (…) Czytając Karafkę La Fontaine’a, żywimy złudzenie, że cała ta rzecz o sztuce pisania rozgrywa się w centrum prywatnej, Wańkowiczowskiej biblioteki. Tyle razy pisał o niej z miłością, tęsknotą, w pokornym zachwycie. (…) Każda rozmowa w takiej bibliotece, w „podwójnym” pokoju życia i śmierci, zagłady i trwania, winna zyskiwać sens wielostronny, gorzki, pełen skupienia, powagi, rozpaczy, nadziei. O czymkolwiek opowiada Melchior Wańkowicz, czegokolwiek docieka, od pierwszego do końcowego zdania podporządkowane jest duchowi narracji, poddaje się całkowicie woli mistrzowskiego narratora. Ulega więc żywiołowi opowieści. Opowieść dopełnia się – niczym spektakl towarzyski – w świecie szlacheckiej gawędy. (…) Na pobojowisku powieści, między nikłymi jeszcze obszarami eseju i reportażu Wańkowicz odkrył własny kontynent. Zawierzył gawędzie, temperując i świadomie wykorzystując ukrytą w niej energię.
Andrzej Gronczewski
Książka, która rozrosła sie do olbrzmich rozmiarów, zmieniając się jednocześnie w porwaną autobiografię jej autora, w wyznanie wiary, w testament.
Anna Bojarska
Melchior Wańkowicz (1892–1974) – wybitny polski pisarz, nazywany królem reportażu, jedna z największych indywidualności polskiej literatury XX wieku. W latach 1943–46 był korespondentem wojennym 2. Korpusu gen. Andersa. W latach 1949–58 przebywał w USA, potem wrócił do kraju. W 1964 roku aresztowano go i wytoczono mu proces polityczny o „przesyłanie materiałów szkalujących Polskę Ludową”, o którym głośno było na całym świecie. Był ceniony za swoją nieugiętą postawę i kochany przez miliony czytelników.
NOTA WYDAWNICZA
Pierwszy tom Karafki La Fontaine’a ukazał się w roku 1972 nakładem Wydawnictwa Literackiego. Kolejne wydania nakładem tego samego wydawcy: 1974, 1983 (w ramach Dzieł Wybranych Melchiora Wańkowicza). Niniejszą czwartą edycję pierwszego tomu oparto na wydaniu ostatnim.
Drugi tom Karafki La Fontaine’a ukazał się w roku 1981 nakładem Wydawnictwa Literackiego. Drugie wydanie ukazało się w roku 1984 (także w ramach Dzieł Wybranych Melchiora Wańkowicza). Niniejszą trzecią edycję drugiego tomu oparto na wydaniu ostatnim.
SPIS TREŚCI
1. TOM
Wstęp Andrzej Gronczewski
Przedmowa
CZĘŚC PIERWSZA – PRAŹRÓDŁA
1. Przemiany
2. Ciekawość pierwszy stopień do… sukcesu
3. Antenat – reportaż wojenny
4. Gawęda
5. Poszerzenie konwencji reportażu
CZĘŚĆ DRUGA – FUNDAMENTA
6. Sztuka oparta na rzeczywistości
7. A jeślim gwary ojczystej choć jeden przysporzył klawisz…
8. O tę Rejowską „mokrość” (humor)
9. Wieża z kości słoniowej czy skrzynka od mydła (zaangażowanie)
10. Mit Anteusza (zaczepienie o rzeczywistość)
11. Dobry spust nie wystarcza (dokumentacja)
12. Funkcjonalizm
Indeks
