1
2
3
4
|
Amos Oz |
Krzysztof Masłoń
Amos Oz o fanatyzmie i kompromisie
„Amos Oz to głos rozsądku rozlegający się pośród zamętu kłamliwego histerycznego bełkotu światowej retoryki o obecnych konfliktach” - pisze w przedmowie do tomu „Jak uleczyć fanatyka” Nadine Gordimer, laureatka literackiego Nobla z 1991 roku. Na książkę składają się trzy wykłady Amosa Oza wygłoszone w 2002 roku na Uniwersytecie w Tybindze. Skróconą wersję jednego z nich publikowaliśmy w sierpniu w „Plusie Minusie”. Najwybitniejszy żyjący pisarz izraelski zgłaszał w nim swoją kandydaturę na posadę nauczyciela na wydziale fanatyzmu porównawczego, gdyby jakaś szkoła taki wydział otworzyła - „Jako były jerozolimczyk, jako uleczony fanatyk uważam że mam doskonałe kwalifikacje do tej pracy”. W innym wykładzie stwierdził: „W moim świecie słowo kompromis jest synonimem słowa życie. A gdzie jest życie, tam są kompromisy. Przeciwieństwem kompromisu nie jest prawość ani idealizm, nie jest też determinacja ani poświęcenie. Przeciwieństwem kompromisu jest fanatyzm i śmierć”. Pisarz jest człowiekiem łagodnym, ale podnosi głos apelując do narodów Europy, by nie zamieniały się w dyrektorkę szkoły grożącą palcem to jednej, to drugiej stronie sporu: „Jak wam nie wstyd? Pomoc zrozumienie i współczucie należy się i Izraelczykom,. i Palestyńczykom. Nie trzeba wybierać między jednymi a drugimi - bądźcie za pokojem”. Gordimer zwraca uwagę, że Oz nie proponuje cudownego leku, lecz „analizuje skrzywione historyczne korzenie z których wyrasta zgubny kwiat przemocy zasiewany wciąż od nowa”.
Rzeczpospolita, 21 września 2006