Amy Tan (ur. 1952) to jedna z najbardziej cenionych, a zarazem najpopularniejszych pisarek amerykańskich. W swoich książkach często porusza temat złożonych relacji matek i córek oraz poszukiwania tożsamości, zarówno w kulturowym, jak i uniwersalnym wymiarze.
W dzieciństwie wierzyła, że jej życie jest nudniejsze od życia większości ludzi. Czytała, aby uciec przed nudą. Rodzice chcieli, żeby została lekarzem i pianistką, a ona marzyła o karierze literackiej. Zaczęła pisać w wieku trzydziestu trzech lat. Jej pierwsze opowiadanie ukazało się, gdy miała trzydzieści cztery, a trzy lata później wydała pierwszą książkę, zbiór opowiadań zatytułowany „Klub radości i szczęścia”.
Amy urodziła się w 1952 roku w Stanach Zjednoczonych, kilka lat po tym, jak jej rodzice wyemigrowali z Chin. Jej ojciec, John, był inżynierem elektrykiem i duchownym kościoła baptystów. Daisy, jej matka, pozostawiła w Chinach tajemniczą przeszłość, w tym trzy córki oraz ducha matki, która popełniła samobójstwo, kiedy Daisy miała dziewięć lat. Rodzina Tan należała do małej grupy towarzyskiej pod nazwą Klub Radości i Szczęścia, której członkowie realizowali emigracyjną wersję Amerykańskiego Marzenia, grając na giełdzie. Rodzina Tan przeprowadzała się prawie co rok, z jednej mieszanej dzielnicy w Oakland do drugiej, a następnie zamieszkała w obrębie „białych” dzielnic w okolicach Zatoki San Francisco.
Kiedy Amy miała piętnaście lat, jej ojciec i starszy brat zmarli na przestrzeni pół roku na raka mózgu. Matka zabrała Amy i jej starszego brata, Johna, do Europy, żeby zobaczyć świat, zanim wszyscy padną ofiarą klątwy. Osiedli w Szwajcarii. Zbuntowana Amy zaprzyjaźniła się z ,młodym, bezrobotnym hipisem o skłonnościach samobójczych. W wieku szesnastu lat została aresztowana za narkotyki, ale skończyło się na upomnieniu.
Po powrocie do Stanów rozpoczęła studia w college’u jako stypendystka kościoła baptystów w McMinniville w Oregonie. Tam, w 1970 roku, na randce w ciemno poznała Lou DeMattei. Są razem do dziś. Następnie studiowała w San Jose City College, a potem na uniwersytecie stanowym San Jose, gdzie uzyskała dyplom z anglistyki i lingwistyki. W 1974 roku ukończyła studia magisterskie ze specjalizacją z lingwistyki. Podjęła studia doktorskie na uniwersytecie w Berkeley. Pod koniec nauki miała dług w wysokości dwustu pięćdziesięciu dolarów.
Po tym, jak w 1976 roku zamordowano jej współlokatora, porzuciła studia doktorskie i podjęła pracę z ludźmi upośledzonymi jako językoznawca w programach dla dzieci z wadami rozwojowymi, a później została dyrektorem pokazowego projektu, który miał na celu integrację upośledzonych dzieci z różnych kultur w systemie szkolnictwa publicznego.
Od 1981 roku pracowała na zlecenie firm telekomunikacyjnych, takich jak AT&T, IBM i Northem Telecom, a także Wells Fargo Bank i firm konsultingowych, czyli w dziedzinach, jak dziś sama przyznaje, które kompletnie jej nie interesowały.
W 1985 roku, wiedziona pragnieniem znalezienia sensu życia, zaczęła pisać. Wzięła udział w warsztatach pisarskich organizowanych przez Związek Pisarzy ze Squaw Valley. Tam poznała pisarkę Molly Giles, która udzieliła jej cennych rad na temat niedoskonałej narracji ze zbyt wieloma niespójnymi głosami o zbyt wielu początkach. „Wybierz jeden i zacznij od nowa”. Sugestie Giles stały się fundamentem, na którym Tan zbudowała wielowątkowy „Klub radości i szczęścia”, wydany w 1989 roku. Dziś Amy także należy do Związku Pisarzy ze Squaw Valley.
Jej pozostałe powieści to „Żona kuchennego boga”, „Sto tajemnych zmysłów”, „Córka nastawiacza kości” i „Ratując ryby od utonięcia”. Wszystkie znalazły się na liście bestsellerów „New York Timesa” i otrzymały liczne nagrody. Tan jest też autorką wspomnień zatytułowanych „Przeciwieństwo losu”, dwóch książek dla dzieci, a także wielu artykułów do czasopism, w tym do „The New Yorkera”, „Harper’s Bazaar” i „National Geographic”. Jej powieści przetłumaczono na trzydzieści pięć języków, między innymi hiszpański, francuski, fiński, arabski oraz hebrajski.
Amy była współproducentką i współscenarzystką filmowej adaptacji „Klubu radości i szczęścia” w reżyserii Wayne’a Wanga. Scenariusz otrzymał nominację za najlepszą adaptację od brytyjskiej Akademii Filmowej. Pracowała jako konsultantka przy „Sagwa”, nominowanym do Emmy telewizyjnym serialu dla dzieci. Jej opowiadanie dla „The New Yorkera” zatytułowane „Nieśmiertelne serce”, wystawiano w teatrach w Stanach Zjednoczonych i Francji. Eseje i opowiadania autorstwa Amy Tan znalazły się w setkach antologii i podręczników oraz trafiły na listę „lektur obowiązkowych” wielu szkół średnich i uniwersytetów. Pisarka wykładała na kilku uniwersytetach, m.in. w Oksfordzie i Jagiellońskim w Krakowie.
Wykorzystała piętnaście lat nauki gry na fortepianie podczas pisania libretta do opery na podstawie „Córki nastawiacza kości”, skomponowanej przez Stewarta Wallace’a, której światowa premiera odbyła się przy wypełnionej po brzegi sali we wrześniu 2008 roku w operze w San Francisco. Pozostałe muzyczne osiągnięcia pani Tan to rola wokalistki, chórku i drugiego tamburyna w literackim zespole rockandrollowym „The Rock Bottom Remainders”, w skład którego wchodzą przede wszystkim pisarze: Stephen King, Dave Barry, Matt Groening, Greg Iles, Ridley Pearson, Scott Turow i wielu innych. Mimo wątpliwego talentu ich coroczne występy przyniosły blisko dwa miliony dolarów na rzecz programów literackich.
Jej matka, Daisy, nie dożyła największych sukcesów córki, ale była bardzo dumna i zachęcała Amy do pisania kolejnych opowieści na podstawie swojego życia w Chinach. Zmarła na alzheimera w 1999 roku, a dwa tygodnie później odeszła Faith Sale, wpływowy wydawca i przyjaciółka Tan. Amy ma młodszego brata, Johna Tana, a także dwie przyrodnie siostry, Lijun Wang i Tinę „Jindo” Eng, które dorastały w Chinach.
W 1999 roku Amy zachorowała na boreliozę, którą wykryto dopiero w 2003 roku, kiedy była już w zaawansowanym stadium i spowodowała epilepsję. Pisarka nie odzyskała zdrowia w pełni, lecz – jak sama mówi – dziś czuje się świetnie. Zyskała pretekst, aby nie siadać za kierownicę, i funkcję szofera pełnie obecnie jej mąż.
Od 1974 roku jest żoną Lou DeMattei, emerytowanego doradcy podatkowego. Od lat opiekują się yorkami. Niedawno do rodziny dołączył Tux, miniaturowy szpic, doskonale wychowany ulubieniec pana domu.
