Pasjonujące dociekania na temat osoby i twórczości Melchiora Wańkowicza – jednego z najznakomitszych polskich pisarzy i reporterów XX wieku.

Aleksandra Ziółkowska-Boehm zastanawia się nad mitem powstałym wokół Wańkowicza, dzieli się także własnymi spostrzeżeniami z pracy z autorem legendarnej „Bitwy o Monte Cassino” w jego ostatnich dwóch latach życia.

Tematy i sprawy poważne często przeplatają się w tej książce z lżejszymi, jakby hołdując zasadzie Wańkowicza, że należy dać czytelnikowi odetchnąć. Różnice tonu – analityczny opis, krytyczna ocena, czasem nawet ironiczne powątpiewanie oraz dystans wobec legendy Wańkowicza – są świadectwem nieprostych i wciąż ponawianych prób przybliżenia jego postaci i twórczości.

Poprzez refleksje na temat okupacyjnych losów rodziny Wańkowiczów, perypetii wydawniczych „Na tropach Smętka” i „Bitwy o Monte Cassino”, egzystencji na emigracji, współpracy z paryską „Kulturą”, procesu politycznego w 1964 roku, problemów warsztatu pisarskiego – autorka ujawnia mało znane wątki osobistego życia pisarza. Polemicznie podejmuje trudne tematy, które pojawiły się w ostatnich latach, nie waha zmierzyć się w obronie Wańkowicza z wielkimi nazwiskami polskiej literatury. Do obecnego, znacząco poszerzonego wydania dołączono 13 nowych rozdziałów (autorka skorzystała m.in. z archiwów IPN-u).


Aleksandra Ziółkowska-Boehm
Asystentka i współpracowniczka (w latach 1972-74) Melchiora Wańkowicza (1892-1974), redaktorka jego dzieł. Pisarka i eseistka – ma w dorobku kilkanaście książek, m. in.: „Blisko Wańkowicza”, „Dreams and Reality”, „Kanada, Kanada”, „Nie tylko Ameryka”. W latach 1977-81 pracowała w Redakcji Repertuaru Teatru TVP. Stypendystka m.in. Oxford Language Centre w Oksfordzie, amerykańskiej Fundacji Kościuszkowskiej i dwukrotnie Fulbrighta. Mieszka w Wilmington w stanie Delaware (USA). Co roku odwiedza Polskę.


Od Autorki
Teksty składające się na ten tom pisane były w ciągu wielu lat.
Są to próby poszukiwania prawdy o Wańkowiczu jako pisarzu, jako człowieku. Różnice tonu – ton serio, analityczny opis, krytyczna ocena bądź ton ironicznego powątpiewania, dystansu wobec legendy pozostałej po pisarzu – są świadectwem nieprostych i wciąż ponawianych usiłowań przybliżenia sobie i innym jego postaci. Tematy i sprawy poważne często przeplatają się z lżejszymi, jakby hołdując zasadzie Wańkowicza, że należy się taki oddech czytelnikowi.
Poprzez refleksje na temat okupacyjnych losów rodziny Wańko­wiczów, Roju, perypetii wydawniczych „Smętka” i „Monte Cassino”, egzystencji na emigracji, współpracy z paryską „Kulturą”, procesu politycznego w 1964 roku, zagadnień warsztatu pisarskiego ujawniły się mało znane wątki osobistego życia pisarza, których przedłużeniem, świadectwem wciąż trwającego mitu stała się historia „pośmiertnej fotografii”.
Dołączyłam do obecnego wydania materiały uzyskane w czytelni IPN, podjęłam tematy kontrowersyjne, które pojawiły się w ostatnich latach. Jakby nie było końca nie tylko odkrywania, ale i obrony Wańkowicza. Jednocześnie jakby wciąż było mało promowania pisarza, którego twórczość jest cennym dobrem narodowym, a którego życie dostarcza nam inspiracji, czasami wywołuje kontrowersje, ale też mobilizuje do zastanowienia, zmusza do przemyśleń, wywołuje ciekawość. Ciekawość i dociekliwość, które były motorem jego poczynań, udzielają się także nam, czytelnikom.


SPIS TREŚCI
Od Autorki
Dwie prawdy o Roju
Smętek na tropach Wańkowicza
Mistrzu, znowu mi zgasł i Pociąg do Zakopanego
Król reportażu
Wańkowicz na emigracji
Wokół „Monte Cassino”
Sekret pułku – zdobycie Widma
Wańkowicz i „Kultura” paryska w świetle dokumentów
Proces Melchiora Wańkowicza 1964 roku
Sprawa Wańkowicza
Koźniewski – umysłowość agenta z potrzebą serwilizmu con amore
O procesach Wańkowicza ze Strumph-Wojtkiewiczem i z Machejkiem
Sprawa z Jasienicą
Postawa i hojność pisarza wobec opozycji politycznej
Obieganie tematu
Na końcu języka
Własnymi ścieżkami
Odchodzenie, pożegnania
Po śmierci pisarza
Wokół korespondencji Zofii i Melchiora Wańkowiczów
Wańkowicz i córki
Marta Erdman, ostatnia z Domeczku
Powroty Zofii Romanowiczowej
Kadr z tamtej strony
Polemiki
Raporty z lat 1955–1956: „Rodzinne”. Lektury, część 1
Raporty 1964 roku i dalsze. Lektury, część 2
Teczki pisarza i akcja „Podlotek”. Lektury, część 3
Pracuś z polonistyki
Kalendarium życia i twórczości Melchiora Wańkowicza
Indeks nazwisk